Đêm Noel ở châu Phi luôn có một thứ không khí rất khác. Không phải tiếng chuông nhà thờ hay ánh đèn trang trí, mà là tiếng trống, tiếng hò reo, và nhịp tim chạy theo trái bóng lăn trên mặt cỏ. 0h30 ngày 25/12/2025, Bờ Biển Ngà gặp Mozambique tại AFCON – một cuộc hẹn mà chỉ cần nhắc tên thôi đã thấy mùi “đấu cúp”: ngắn, gọn, căng, và không có chỗ cho sự do dự.
Bờ Biển Ngà bước ra sân với dáng dấp của một ông lớn: cơ bắp, tốc độ, và những ngôi sao từng ăn cơm ở các giải đấu khốc liệt nhất châu Âu. Mozambique thì mang hình ảnh của kẻ thách thức: ít được tung hô hơn, ít hào quang hơn, nhưng lại có thứ vũ khí rất nguy hiểm ở bóng đá châu Phi – tinh thần không biết sợ và khả năng biến một khoảnh khắc nhỏ thành bước ngoặt lớn.
Và nếu bạn hỏi tôi điều gì khiến trận này đáng xem nhất, tôi sẽ nói: đây là cuộc đối đầu giữa một đội bóng quen chiến thắng bằng quyền lực và một đội bóng quen sống bằng sự chịu đựng. Quyền lực gặp chịu đựng – thường sẽ tạo ra một trận đấu có nhịp rất lạ: đầu trận nóng, giữa trận rít, cuối trận có thể nổ.
Lịch sử đối đầu: Bờ Biển Ngà thường thắng, nhưng Mozambique cũng từng “khóa cửa” một lần
Nhìn lại những lần chạm trán gần đây, Bờ Biển Ngà có lợi thế rõ ràng. Trong 4 lần gặp nhau được ghi nhận, Bờ Biển Ngà thắng 2 trận, hòa 2 trận, không thua. Cụ thể: Bờ Biển Ngà từng thắng Mozambique 3-0, từng thắng 1-0; và hai đội từng có các trận hòa 0-0, 1-1.
Những con số ấy kể hai câu chuyện song song. Một: khi Bờ Biển Ngà “đúng nhịp”, họ đủ lực để thắng thuyết phục, thậm chí thắng cách biệt. Hai: Mozambique không phải đội bóng “tự buông”. Họ từng khiến Bờ Biển Ngà rơi vào thế bế tắc bằng một trận hòa 0-0, nghĩa là họ có cách phòng ngự và chịu đòn, có thể kéo trận đấu vào vùng khó chịu nếu giữ được kỷ luật.
Và ở AFCON, chỉ cần kéo được trận đấu vào vùng khó chịu thôi, đội cửa dưới đã có cơ hội sống.
Phong độ gần đây của Bờ Biển Ngà: thắng nhiều, thắng “khít”, và có thói quen giữ sạch lưới
Mười trận gần nhất, Bờ Biển Ngà thắng 6, hòa 2, thua 2. Điểm đáng chú ý là họ thắng theo kiểu rất “cúp”: nhiều trận thắng tối thiểu, nhiều trận giữ sạch lưới, và khi cần thì cũng có thể bùng nổ.
Danh sách 10 trận gần đây của Bờ Biển Ngà cho thấy họ vừa có những chiến thắng quan trọng trước Oman (2-0), Kenya (3-0), Seychelles (7-0), Burundi (1-0), Gambia (1-0) và thắng Burundi 1-0 khi đá sân khách. Họ cũng có những trận hòa 0-0 với Gabon và Canada. Hai trận thua gần trong chuỗi này là các thất bại 0-1 trước Ả Rập Xê Út và 0-1 trước New Zealand.
Đọc chuỗi ấy bằng con mắt của người làm nghề lâu năm, tôi thấy một Bờ Biển Ngà đang “chạy đúng guồng”: họ có thể không thắng kiểu mỹ miều, nhưng họ biết cách đặt kết quả lên trên sự phô diễn. Thắng 1-0 là thắng. Giữ sạch lưới là giữ lợi thế. Và ở bóng đá giải đấu ngắn ngày như AFCON, đó là thứ bản năng cực quý.
Phong độ gần đây của Mozambique: nhiều vấp ngã, nhưng vẫn có những dấu hiệu cho thấy họ biết cách cắn lại
Mười trận gần nhất, Mozambique thắng 3, hòa 2, thua 5. Chuỗi này có những trận thua nặng về cảm xúc: thua Angola 1-4, thua Uganda 0-4, thua Nam Phi 0-2, thua Morocco 0-1. Nhưng cũng có những điểm sáng đủ để họ bám vào: thắng Somalia 1-0 trên sân khách, thắng Botswana 2-0, và có hai trận hòa 2-2 với Chad cùng 0-0 với Mauritius.
Đây là kiểu phong độ của một đội không ổn định, nhưng không vô hại. Mozambique có thể thua khi bị cuốn vào nhịp đối thủ, đặc biệt trước các đội có sức mạnh thể chất và tốc độ. Nhưng họ cũng có thể “đóng trận” và chờ cơ hội, nhất là khi tinh thần lên cao.
Vấn đề lớn nhất của Mozambique trước Bờ Biển Ngà nằm ở sự tự tin khi bị ép sân. Khi một đội bước vào trận với tâm thế cửa dưới, họ thường tự hỏi: “Mình chịu được bao lâu?”. Nếu câu trả lời là “đến hết trận”, họ sẽ sống. Nếu câu trả lời là “đến khi thủng bàn”, họ sẽ rất dễ vỡ dây.
Chiến thuật: quyền lực thể chất của Bờ Biển Ngà đối đầu khối phòng ngự và phản công của Mozambique
Bờ Biển Ngà thường mang ra sân một thứ bóng đá có cấu trúc rất rõ: kiểm soát trục giữa bằng sức mạnh và khả năng tranh chấp, đưa bóng ra biên để kéo giãn, sau đó tấn công vào khoảng giữa hậu vệ biên và trung vệ đối thủ. Khi có những cái tên như Franck Kessié ở tuyến giữa, đội bóng này có “động cơ” vừa mạnh vừa bền. Khi có Nicolas Pépé hay Simon Adingra ở hai cánh, họ có tốc độ để xé khối phòng ngự. Và khi có một trung phong như Sébastien Haller, họ có điểm tựa để giữ bóng, kéo trung vệ, mở khoảng trống cho tuyến hai băng lên.
Điều quan trọng là: Bờ Biển Ngà càng gặp đối thủ chơi thấp, họ càng phải kiên nhẫn. Họ có thể thắng 3-0 nếu vào bàn sớm. Nhưng nếu không vào sớm, trận đấu có thể biến thành cuộc bào mòn – nơi đội cửa trên phải tránh rơi vào bẫy “nóng ruột”.
Mozambique, ngược lại, nhiều khả năng sẽ chọn cách đá gọn: phòng ngự số đông, chặn trung lộ trước, ép đối thủ đưa bóng ra biên, rồi sống chết với các quả tạt. Những cái tên như Reinildo Mandava (mẫu hậu vệ trái lì lợm, giỏi đối đầu) có thể là chìa khóa giúp Mozambique đứng vững ở hành lang. Trên hàng công, Mozambique không nhất thiết cần cầm bóng nhiều; họ cần những pha phản công có ý đồ, và một vài tình huống cố định được thực hiện với sự tập trung tuyệt đối.
Trong trận kiểu này, Mozambique chỉ cần một điều: kéo được nhịp trận đấu xuống thấp. Bờ Biển Ngà càng đá nhanh, Mozambique càng dễ vỡ. Nhưng nếu nhịp chậm, càng nhiều pha bóng giằng co, càng nhiều khoảng nghỉ, Mozambique càng có cơ hội sống tới phút 70–80, nơi áp lực đôi khi quay ngược lại đội cửa trên.
Điểm nóng quyết định: bàn thắng đầu tiên và cuộc chiến tuyến hai
Bàn thắng đầu tiên gần như sẽ định đoạt “câu chuyện” của trận đấu. Nếu Bờ Biển Ngà ghi sớm, họ có thể biến trận này thành bài thực hành kiểm soát: giữ bóng, kéo đối thủ ra, rồi đánh vào khoảng trống. Khi Mozambique buộc phải dâng lên, khoảng hở sau lưng sẽ mở ra – và đó là thiên đường cho những mũi tốc độ của Bờ Biển Ngà.
Nếu Mozambique giữ sạch lưới đến sâu trong hiệp hai, trận đấu sẽ đổi màu. Khi đó, Bờ Biển Ngà bắt đầu chịu sức nặng kỳ vọng. Những đường chuyền dễ vội, những cú dứt điểm dễ thiếu bình tĩnh. Và chỉ cần một pha mất bóng ở trung lộ, Mozambique có thể phản công để tạo ra khoảnh khắc “một chạm thành định mệnh”.
Cuộc chiến tuyến hai cũng rất quan trọng. Bờ Biển Ngà có thói quen thắng bằng những pha băng lên của tiền vệ, những cú sút tuyến hai hoặc bóng hai sau tạt. Mozambique nếu muốn sống, họ phải nhặt bóng hai tốt, phải giữ được cự ly giữa các tuyến, và không để đối thủ đá bồi liên tục trước vòng cấm.
Dự đoán: Bờ Biển Ngà thắng, nhưng Mozambique đủ sức khiến trận đấu không dễ thở
Từ lịch sử đối đầu (Bờ Biển Ngà bất bại với 2 thắng, 2 hòa), từ phong độ (Bờ Biển Ngà thắng nhiều và giữ sạch lưới khá đều), và từ sự chênh lệch về chất lượng cá nhân, tôi nghiêng về Bờ Biển Ngà.
Nhưng tôi không tin đây là trận “đi dạo”. Mozambique có thể không ổn định, song họ từng hòa Bờ Biển Ngà 0-0 và 1-1, nghĩa là họ biết cách làm trận đấu rối. Trong bối cảnh AFCON là sân khấu của thể lực, tinh thần và sự thực dụng, một đội biết chịu đựng luôn đáng gờm hơn người ta tưởng.
Kịch bản tôi thấy rõ nhất là Bờ Biển Ngà kiểm soát thế trận, tạo nhiều sức ép, nhưng phải chờ đúng khoảnh khắc mới mở khóa. Khi bàn thắng đến, họ đủ lực để bảo vệ lợi thế. Mozambique có thể có một vài cơ hội từ phản công hoặc cố định, nhưng để kéo sập một hệ thống già dặn như Bờ Biển Ngà là nhiệm vụ cực khó.
Dự đoán tỷ số: Bờ Biển Ngà 2-0 Mozambique.
Cầu thủ đáng chờ nhất: Sébastien Haller ở khả năng kết liễu trong vòng cấm, Franck Kessié ở nhịp điều tiết và tranh chấp; phía Mozambique, Reinildo Mandava là điểm tựa phòng ngự, còn cơ hội tấn công sẽ nằm ở những pha phản công tốc độ và bóng chết.